Një qasje pioniere ndaj imunoterapisë së kancerit e zhvilluar nga studiuesit izraelitë mund të përmirësojë shumë efektivitetin e saj dhe të zgjerojë mundësitë e trajtimit për pacientët për të cilët terapitë konvencionale kanë dështuar.
Studiuesit në Institutin e Shkencës Weizmann në Rehovot zhvilluan një teknikë që rrit ndjeshëm përhapjen e qelizave T – lojtarët kryesorë në mbrojtjen e sistemit imunitar – duke ruajtur, dhe në disa raste edhe duke rritur, aftësinë e tyre për të vrarë qelizat e kancerit. Ky përparim trajton një kufizim të madh të imunoterapive aktuale të kancerit, ku qelizat T, pavarësisht se shumohen në numër të madh, shpesh humbasin avantazhin e tyre për të luftuar kancerin.
Imunoterapia qelizore, një nga trajtimet më premtuese për kancerin, rekruton qelizat T të trupit për të synuar dhe shkatërruar qelizat e kancerit. Në këtë proces, qelizat T nxirren nga pacienti, aktivizohen, shumohen dhe rifuten në trup për të luftuar kancerin. Edhe pse kjo metodë ka treguar një potencial të madh, suksesi i saj është penguar nga fakti se pas shumëzimit të shpejtë, qelizat T priren të shterohen, duke humbur fuqinë e tyre.
Udhëhequr nga Prof. Benny Geiger nga Departamenti i Imunologjisë dhe Biologjisë Rigjeneruese të Institutit Weizmann, një ekip studiuesish zhvilluan atë që ata e përshkruan si “një vend imunitar sintetik” – një mjedis molekular artificial që rrit performancën e qelizave T. Ky vend u mundëson qelizave T të riprodhohen më shpejt pa i zvogëluar aftësitë e tyre për të vrarë kancerin.
Ky vend imunitar sintetik mund të integrohet në trajtimet ekzistuese të imunoterapisë për të rritur efektivitetin e qelizave T, duke i lejuar mjekët të përdorin qeliza më të fuqishme që luftojnë kancerin. Duke identifikuar afatet optimale kohore për grumbullimin e qelizave T, mjekët do të jenë në gjendje të planifikojnë trajtime për të maksimizuar numrin e qelizave dhe aftësinë e tyre për të vrarë kancerin.
Për më tepër, adresimi i çështjes së rraskapitjes së qelizave T mund të zgjerojë efektivitetin e trajtimeve, duke reduktuar nevojën për raunde të shumta terapie.
Zbulimi vjen pas vitesh kërkimesh që Geiger filloi një dekadë më parë së bashku me kolegun e tij, Prof. Nir Friedman, i cili ndërroi jetë në vitin 2021. Vendi imunitar sintetik përbëhet nga dy proteina të zgjedhura me kujdes të frymëzuara nga sistemi imunitar natyror i trupit. Ky mjedis artificial përshpejton përhapjen e qelizave T duke ruajtur, apo edhe përforcuar, forcën e tyre kundër kancerit.
Në një studim të botuar së fundmi në revistën e rishikuar nga kolegët për Imunoterapinë e Kancerit, ekipi i Geiger-it tregoi se hapësira e tyre imune sintetike mund të përmirësojë ndjeshëm ekuilibrin midis përhapjes së qelizave T dhe fuqisë vrasëse.
“Ne po kërkonim një kombinim të proteinave natyrore të sistemit imunitar që do të ndihmonte në përmirësimin e performancës së qelizave T”, tha Geiger. “Kërkimet tona fillestare arritën të zhvillonin një vend të këtij lloji, por ne nuk i kuptuam plotësisht mekanizmat molekularë pas tij deri më tani.“
Qelizat T veprojnë si luftëtarë të sistemit imunitar, duke identifikuar dhe shkatërruar kërcënimet e jashtme si qelizat e kancerit. Sidoqoftë, ato duhet së pari të aktivizohen. Në studim, studiuesit krahasuan dy metoda të aktivizimit të qelizave T: njëra duke përdorur proteina që rrjedhin nga qelizat e kancerit dhe një tjetër duke përdorur antitrupa për t’u lidhur me receptorët e qelizave. Rezultatet zbuluan se zona sintetike imune mund të rrisë ndjeshëm shkallën e ndarjes së qelizave T duke ruajtur efektivitetin e tyre në vrasjen e qelizave kancerogjene.
Ekipi zbuloi se aftësitë funksionale të qelizave T ishin të lidhura me dritare të ndryshme aktivizimi. Qelizat T të shkaktuara në mënyrë specifike nga proteinat e kancerit zakonisht humbasin fuqinë e tyre vrasëse rreth katër ditë pas aktivizimit.
Në të kundërt, qelizat T të aktivizuara në mënyrë jospecifike, të cilat fillimisht u ndanë më ngadalë, pësuan një rënie të përkohshme të aftësisë së tyre vrasëse, vetëm për ta rifituar atë në ditën e shtatë pas trajtimit të ngrohtë.
Duke kuptuar këto dritare optimale kohore, studiuesit besojnë se ata mund të rregullojnë mirë përdorimin e qelizave T në trajtimin e kancerit, duke maksimizuar si përhapjen e tyre ashtu edhe aftësinë e tyre për të shkatërruar qelizat e kancerit. Ky zbulim mund të ketë implikime të rëndësishme për përmirësimin e imunoterapisë qelizore, një trajtim që, megjithëse premtues, ende përballet me kufizime në aplikimin dhe efektivitetin e tij të gjerë.
Për të matur fuqinë vrasëse të qelizave T, studiuesit përdorën mikroskopin e kalimit të kohës për të dokumentuar ndërveprimet midis qelizave imune dhe qelizave të kancerit. Gjetjet e tyre sugjeruan një marrëdhënie të anasjelltë midis ndarjes së shpejtë të qelizave T dhe aftësisë vrasëse – të paktën përkohësisht. Sidoqoftë, zona sintetike imune e ndryshoi këtë dinamikë, duke rritur përfundimisht aftësitë e qelizave T për të luftuar kancerin në pikat kritike.
Ekipi i Weizmann ka patentuar hapësirën e imunitetit sintetik dhe filloi testimin e potencialit të tij në qelizat njerëzore, në bashkëpunim me spitalet izraelite dhe Qendrën e Kancerit MD Anderson në Hjuston. Rezultatet e hershme janë premtuese, me shpresën se teknika mund të çojë në trajtime më efektive të kancerit për pacientët që aktualisht kanë pak mundësi.
“Imunoterapia qelizore ka treguar një premtim të jashtëzakonshëm, por efektiviteti i saj duhet të përforcohet”, tha Geiger. “Vendi ynë imunitar mund të rrisë numrin e qelizave T dhe fuqinë e tyre vrasëse. Nëse rezulton i suksesshëm te njerëzit, mund të ofrojë shpresë të re për pacientët me kancer në mbarë botën”.
