Djali më i madh i Presidentit Trump vizitoi Beogradin, vendin e një projekti të një hoteli ndërkombëtar Trump, dhe kundërshtoi thirrjet që presidenti i vendit të jepte dorëheqjen.
Protestat kundër Presidentit Aleksandar Vuçiq të Serbisë ishin rritur në intensitet dhe përmasa kur një mysafir i pazakontë u shfaq në kryeqytetin e saj këtë muaj për t’u takuar me liderin europian të rrethuar nga vështirësitë: Donald Trump Jr., djali më i madh i Presidentit Trump, ka shkruar New York Times.
Vizita e shpejtë e Trump, e cila përfshinte një takim me Vuçiqin për të folur për ndihmën e huaj të SHBA-së për Serbinë, erdhi teksa familja Trump dhe Jared Kushner, dhëndri i presidentit amerikan, po ecnin përpara me planet për të ndërtuar një Hotel Trump International në Beograd, prona e parë e tillë në Europë.
Hoteli është planifikuar të ndërtohet në krye të ish-selisë së Ministrisë së Mbrojtjes jugosllave, e cila u bombardua nga NATO 26 vjet më parë në tokën që tani është në pronësi të qeverisë serbe. Udhëheqësit e opozitës në Serbi e kanë kritikuar marrëveshjen dhe kanë kërkuar që ajo të ndërpritet, duke rritur mundësinë që marrëveshja mund të prishet me një ndryshim pushteti.
Trump e përdori vizitën si një mundësi për të shprehur mbështetjen e tij për Vuçiq – një udhëtim me ndoshta përzierjen më eksplicite deri tani në mandatin e dytë të Presidentit Trump të politikës së jashtme të SHBA-së dhe interesave financiare të familjes Trump.
Të mërkurën, Parlamenti serb pranoi dorëheqjen e kryeministrit të tij, duke rrëzuar partinë qeverisëse dhe duke e detyruar Vuçiqin të formojë një qeveri të re ose të mbajë zgjedhje të reja parlamentare më vonë këtë vit, duke krijuar më shumë pasiguri atje.
Një zëdhënës i Donald Trump Jr. hodhi poshtë çdo sugjerim se vizita e tij krijoi një konflikt interesi. Zëdhënësi tha se udhëtimi ishte drejtuar nga një plan për të intervistuar Vuçiqin për podkastin e Trump JR, jo për të hyrë në çështjet e marrëdhënieve me jashtë apo marrëveshjen e pasurive të paluajtshme.
“Don Jr udhëheq një nga podkastet më të mëdha politike në botë dhe ishte në Serbi në cilësinë e tij strikte si prezantues i podkastit për një intervistë”, tha zëdhënësi Andy Surabian.
“Ai ishte brenda dhe jashtë vendit në më pak se tetë orë dhe në asnjë moment nuk pati asnjë diskutim me askënd në lidhje me Organizatën Trump”.
Vizita, sipas dy individëve të informuar mbi planin, u organizua nga Brad Parscale, një ish-menaxher i fushatës së presidentit Trump.
Parscale, drejtor në një kompani konservatore e podkasteve dhe transmetimeve radiofonike, themeloi gjithashtu një firmë këshillimi për fushatën politike. Ai kishte këshilluar Vuçiqin gjatë fushatës së tij të rizgjedhjes në vitin 2022, por kishte thënë se nuk ishte i punësuar.
Vuçiq tani po përballet me një nga provat më të mëdha të gati tetë viteve të tij si president. Protestat kundër administratës së tij shpërthyen në nëntor pas shembjes së një strukture betoni mbi një vendkalim të stacionit hekurudhor që vrau 15 persona, një aksident për të cilin demonstruesit fajësuan pjesërisht korrupsionin e qeverisë.
Vizita e Trump javën e kaluar kishte sjellë një pauzë të shkurtër në ato telashe dhe menjëherë u bë lajm kombëtar në Serbi, me Vuçiqin dhe këshilltarët e tij të lartë duke e vënë në dukje atë si një shenjë se Administrata Trump e mbështet Vuçiqin, pavarësisht nga protestat në rritje në rrugët e kryeqytetit.
“Një bisedë e përzemërt me Donald Trump Jr., djalin e presidentit të SHBA-së, Donald Trump, për marrëdhëniet dypalëshe midis Serbisë dhe SHBA-së dhe tema aktuale që formësojnë skenën politike dhe ekonomike globale”, shkroi Vuçiq në një postim në rrjetet sociale pas takimit.
Marko Gjuriq, ministri i punëve të Jashtme të Serbisë, shtoi në një intervistë televizive pas vizitës së Trump Jr se prania e djalit të Presidentit Trump “siguron një moment të madh për një fillim të shkëlqyer të marrëdhënieve me administratën e re”.
Të tjerët në vend kishin një pikëpamje krejt tjetër.
“Djali i Presidentit Trump është këtu për t’i dhënë ndihmë Vuçiqit”, tha Dragan Joniq, një anëtar i partisë opozitare në parlamentin e Serbisë.
“Është padyshim një konflikt interesi, pasi Vuçiq po përpiqet të mbajë pushtetin dhe Trump-ët duan të mbajnë gjallë marrëveshjen e tyre të pasurive të paluajtshme”.
Qeveria e Vuçiq nënshkroi një marrëveshje majin e kaluar me Affinity Global Development, një kompani e krijuar nga Kushner. Kompania planifikon të investojë 500 milionë dollarë për të ndërtuar një hotel Trump me 175 dhoma me 1500 apartamente luksoze dhe pajisje të tjera në ish-ministrinë e mbrojtjes në Beograd.
“Jemi të entuziazmuar për zgjerimin e pranisë tonë në Europë”, tha Eric Trump, një tjetër nga djemtë e Presidentit Trump, në janar, kur përfshirja e një hoteli ndërkombëtar Trump në projekt u njoftua për herë të parë publikisht, shkruan Express.
Eric Trump është anëtari kryesor i familjes që drejton kompaninë e saj të pasurive të paluajtshme.
Por Donald Trump Jr. është gjithashtu një nënkryetar ekzekutiv në Organizatën Trump, e cila operon hotelet, fushat e golfit dhe asetet e tjera të familjes dhe po ndihmon në planifikimin e projektit të hotelit serb.
Dy individë që ishin informuar për udhëtimin e Donald Trump Jr., por që folën në kushte anonimiteti sepse nuk ishin të autorizuar ta diskutonin publikisht, thanë se Trump nuk ishte paguar për udhëtimin. Por biletat e tij dhe të të dashurës së tij, Bettina Anderson, u mbuluan nga Parscale, i cili ka një partner biznesi me bazë në Serbi. Parscale nuk pranoi të komentojë apo të zbulojë emrin e partnerit të tij të biznesit serb.
Virginia Canter, një ish-këshilltare etike në Fondin Monetar Ndërkombëtar, tha se takimi i Donald Trump Jr. me presidentin serb të kujtonte aktivitetin e Hunter Biden, i cili u akuzua nga republikanët për shfrytëzimin e pozicionit të babait të tij, Joseph R. Biden Jr., si zëvendëspresident për të bërë marrëveshje fitimprurëse biznesi jashtë shtetit.
“Është një lloj kulmi i hipokrizisë që ata ishin të shqetësuar për punën e huaj të Hunter Biden”, tha Canter, e cila gjithashtu shërbeu si avokate etike në Shtëpinë e Bardhë të Clinton dhe tani punon në një grup jofitimprurës të quajtur State Democracy Defenders Action, i cili ka qenë kritik ndaj Trump.
Sipas mendimit të zanter, konflikti i interesit në rastin e Donald Trump Jr. është më së i qartë.
“Don Jr., si zëvendësues i babait të tij, po përdor zyrën publike të presidentit të Shteteve të Bashkuara për të ndihmuar presidentin e Serbisë të qëndrojë në detyrë – duke çuar më tej interesin financiar personal të familjes Trump”, tha ajo.
“Është joetike. Është fyese”.
Mbetet e paqartë se sa mund ta ketë ndihmuar prania e Trump në Serbi Vuçiqin.
Disa ditë pas vizitës, rrugët e Beogradit qendror u bllokuan me më shumë se 100,000 demonstrues për atë që organizatorët e quajtën një nga protestat më të mëdha në historinë e vendit.
Qeveria e Vuçiq i ofroi familjes Trump një marrëveshje vitin e kaluar, teksa Presidenti Trump po garonte për rizgjedhje, për të pasë qasje në pasuritë e paluajtshme të shtrenjta në mes të Beogradit.
Sipas zyrtarëve serbë, qeveria po ia jep me qira vendin partneritetit të Kushner për pasuri të paluajtshme për 99 vjet. Affinity Global Development, dega Kushner, në këmbim ka rënë dakord të ndërtojë hotelin dhe apartamentet luksoze në një partneritet me Mohamed Alabbar, një ekzekutiv biznesi nga Emiratet e Bashkuara Arabe.
Donald J. Trump, përpara se të zgjidhej për herë të parë president dhe ndërsa ai ende drejtonte biznesin familjar të pasurive të patundshme, fillimisht kishte menduar të ndërtonte një hotel pikërisht në këtë vend në vitin 2013 dhe bashkëpunëtorët e Organizatës Trump udhëtuan në Beograd për të inspektuar vendndodhjen. Projekti nuk u realizua përpara zgjedhjes së Trumpir në vitin 2016, por Kushner e ringjalli atë vitin e kaluar, ndërsa Trump po konkurronte sërish për postin.
Projekti i hotelit kishte shkaktuar protesta në shkallë më të vogël në Beograd edhe përpara shembjes së tendës së stacionit hekurudhor fatal në fund të vitit të kaluar.
Udhëheqësit e opozitës si Joniq argumentuan se ish-lokali i Ministrisë së Mbrojtjes ishte simbolik sepse u sulmua nga forcat e NATO-s të udhëhequra nga Shtetet e Bashkuara në 1999 kur Serbia dhe fqinji i saj Mali i Zi ishin pjesë e Jugosllavisë. Ajo nuk duhet t’u dorëzohet zhvilluesve amerikanë të pasurive të paluajtshme që kërkojnë fitim, thanë liderët e opozitës.
“A mund ta imagjinoni një president amerikan, ndonjë president, që t’i japë Ëest Point si dhuratë një kompanie në det të hapur, vetëm për ta prishur atë dhe për të ndërtuar një hotel?”, tha Aleksandar Jovanoviç, anëtar i parlamentit të Serbisë, vitin e kaluar ndërsa marrëveshja po negociohej, duke iu referuar Akademisë Ushtarake të SHBA-së.
“Duhet të ketë një imagjinatë të gjallë për ta menduar këtë. Për fat të keq, ajo që është e paimagjinueshme në Amerikë është një realitet tragjik në Serbi”, tha ai në atë kohë.
Donald Trump Jr., përveç shfaqjes së planit të qendrës së Beogradit nga presidenti i Serbisë, kreu një intervistë gati njëorëshe me Vuçiqin që u transmetua ditët e fundit në podkastin e Trump, “Triggered”.
Gjatë bisedës, Trump i krahasoi protestat në përgjigje të kolapsit të stacionit hekurudhor të nëntorit me kritikat ndaj sulmit të 6 janarit 2021 nga mbështetësit e babait të tij në Kapitol në Uashington.
“Më vonë u armatos”, Trump gjatë intervistës, përpara se të vazhdonte me teoritë e ngritura nga aleatët e Trump lidhur me ngjarjet në Uashington, “si 6 janari ynë, e dini, u shndërrua në diçka që nuk ishte, për të nxitur potencialisht edhe një revolucion”.
Trump dhe Vuçiq folën gjithashtu për Rusinë dhe luftën në Ukrainë dhe punën e Vuçiq me Presidentin Trump gjatë mandatit të tij të parë.
Ata të dy pohuan veçmas se fondet nga Agjencia Amerikane për Zhvillim Ndërkombëtar, të cilën administrata Trump e ka shkurtuar gjatë dy muajve të fundit, ishin përdorur në mënyrë të pahijshme nga disa grupe jofitimprurëse në Serbi për të pasë rol në protesta, megjithëse nuk ofruan prova për këtë pretendim.
Mbështetja e dukshme e familjes Trump për Vuçiqin është shumë e vlerësuar, e bëri të qartë presidenti serb, duke shtuar se ai beson se kjo është pjesë e arsyes se pse Presidenti Trump është kaq popullor në Serbi.
“Ky ishte vendi ku Trump po gëzonte popullaritetin më të madh në të gjithë Europën deri tani,” tha Vuçiq.
“Unë nuk po i bëj lajka atij ose nuk po ju bëj lajka. Unë po them atë që mendojnë njerëzit këtu”.
