Inteligjenca e re e mbledhur nga zyrtarë amerikanë dhe perëndimorë sugjeron se presidenti rus Vladimir Putin e ka zhvendosur fokusin e tij të menjëhershëm në luftën kundër Ukrainës drejt qëllimeve më afatshkurtra.
Kjo është kryesisht për të konsoliduar kontrollin mbi territorin që forcat ruse tashmë kanë pushtuar dhe për të forcuar ekonominë ruse, e cila po lufton me vështirësi serioze, thanë për CNN disa burime të njohura me përmbajtjen e raporteve të inteligjencës.
Kjo përfaqëson një ndryshim nga vlerësimet e mëparshme nga shërbimet e inteligjencës amerikane dhe perëndimore, të cilat sugjeronin se Putin besonte se situata në fushën e betejës ishte në favor të tij, që do të thotë se ai kishte si vrullin ashtu edhe fuqinë punëtore për një luftë të zgjatur kundër një Ukrainë të dobësuar, me synimin për të marrë nën kontroll të gjithë vendin.
Perceptimi se Putin mund të ketë ndryshuar mendje përputhet me besimin e presidentit amerikan Donald Trump dhe negociatorëve të tij se presidenti rus tani mund të jetë më i gatshëm të marrë në konsideratë një marrëveshje paqeje se më parë, thanë për CNN dy burime amerikane të njohura me bisedimet.
Por zyrtarë të lartë amerikanë mbeten skeptikë ndaj pretendimeve të Putin gjatë negociatave se ai dëshiron një marrëveshje paqeje, edhe pse propozimi i SHBA shkon shumë në favor të Rusisë dhe përfshin njohjen e pjesës më të madhe të territorit që ka kapur.
Ekziston një besim i përhapur se, edhe nëse Moska pajtohet me versionin aktual të marrëveshjes, më vonë mund të përpiqet të rinovojë luftën dhe të përpiqet të pushtojë edhe më shumë territor ukrainas.
“Unë mendoj se ai po mendon tani – nuk do të thosha më modeste – por për sa i përket qëllimeve më të arsyeshme, më të afërta,” tha një zyrtar i lartë i inteligjencës perëndimore.
Presioni nga administrata Trump, e cila po kërcënon gjithnjë e më shumë sanksione shtesë, dhe kriza ekonomike e Rusisë mund ta vendosin Putin në një pozitë të vështirë. Në të njëjtën kohë, në negociata theksohet fuqishëm mundësia e investimeve të mëdha amerikano-ruse nëse lufta përfundon, të cilën SHBA-ja e cilëson si “mundësi historike”.
“Gjithçka varet nga ajo që Shtetet e Bashkuara vendosin në tryezë, në mënyrë që ai jo vetëm të prezantojë një fitore në shtëpi, por me të vërtetë të ndjejë se ka arritur diçka mjaft të madhe për të marrë një pushim të rëndësishëm dhe ndoshta një ditë të rifillojë konfliktin”, tha i njëjti zyrtar i lartë i inteligjencës.
Ai burim theksoi se Putin shpesh përmend rajonet nga të cilat “populli rus e ka origjinën” dhe se ai ende ruan “qëllimin e tij afatgjatë”, pushtimin e pjesëve të mëdha të Ukrainës, të cilën ai e sheh në ideologjinë e tij si “djepin e qytetërimit rus”.
Një zyrtar i lartë evropian ra dakord se Moska ishte aktualisht e gatshme të “luaj lojën” dhe të kufizonte përkohësisht qëllimet e saj për të përmirësuar marrëdhëniet me Uashingtonin, por paralajmëroi: “Është e qartë se ata nuk kanë hequr dorë nga synimet e tyre maksimaliste të luftës”.
“Kremlini shpreson se marrëdhëniet e përmirësuara do të largojnë vëmendjen nga lufta, pas një pauze taktike, dhe se më pas do të jetë në gjendje të përdorë një kombinim të forcës ushtarake, presionit ekonomik, propagandës së informacionit dhe ndikimit politik për të arritur qëllimet e Putin jo vetëm në Ukrainë, por edhe më gjerë”, tha i njëjti zyrtar evropian.
Në fillim të këtij viti, agjencitë e inteligjencës amerikane paralajmëruan këshilltarët aktualë të Trump se kontrolli i Ukrainës mbetej prioriteti kryesor i Putin, i dyti vetëm pas mbijetesës së regjimit të tij.
Ata paralajmëruan gjithashtu se udhëheqësi rus do të përpiqet të përfitojë nga çdo shenjë se administrata e re po nxiton drejt negociatave, tha një burim i njohur me bisedimet.
“Putini ka ndryshuar mendimin e tij sepse beson se në anën tjetër është një president amerikan që nuk e di se çfarë po bën dhe i cili është i fokusuar në fitoret e shpejta”, tha kongresisti demokrat Jason Crow, një anëtar i Komitetit të Zbulimit të Dhomës së Përfaqësuesve.
“Putin beson se ai mund të arrijë një marrëveshje që thjesht nuk do të zbatohet,” shtoi Crow.
Në negociatat që filluan nën Trump, udhëheqja ukrainase kërkoi vazhdimisht ndihmë dhe garanci sigurie nga SHBA dhe Evropa si pjesë e një marrëveshjeje të mundshme. Kështu, edhe nëse Ukraina dorëzon një pjesë të territorit, kjo do ta pengonte Rusinë të rifillonte luftën.
“Qëllimi i Rusisë është të fitojë sa më shumë territor të njohur ndërkombëtarisht dhe ta lërë Ukrainën sa më të dobët të jetë e mundur”, tha një zyrtar i lartë amerikan.
Ai zyrtar shtoi se nuk ka “indikacione” se Putin mund të pushtojë të gjithë Ukrainën, veçanërisht kur forcat e tij nuk kanë qenë në gjendje të lëvizin vijën e frontit për një kohë të gjatë.
“Llogaritja e asaj që Putin mund të arrijë ende në këtë pikë ndoshta ka ndryshuar, pjesërisht sepse ekziston një dëshirë për t’i dhënë fund luftës,” tha i njëjti zyrtar amerikan, duke shtuar se llogaritja nga ana e SHBA-së ka ndryshuar nga administrata e mëparshme, e cila ndoshta ndryshon edhe llogaritjen ruse.
Por zyrtarët politikë dhe të inteligjencës kanë dyshuar prej kohësh se Putin dhe rrethi i tij po negociojnë vërtet me mirëbesim, duke besuar se ata thjesht po përpiqen të ndalojnë dhe të vazhdojnë fushatën ushtarake.
“Është koha për ta trajtuar Putin për kriminelin mashtrues të luftës që është ai”, tha senatori republikan Roger Wicker, kryetar i Komitetit të Senatit për Shërbimet e Armatosura.
Trump ka thënë vazhdimisht se beson se Putin dëshiron paqen, por të shtunën ai vuri në pikëpyetje qëllimet reale të liderit rus.
“Ndoshta ai nuk dëshiron t’i jep fund luftës, ndoshta ai thjesht po më pengon dhe ne duhet të merremi me të ndryshe – përmes sanksioneve dytësore?”, shkroi Trump shkroi në Truth Social.
