Kryeministrja italiane, Giorgia Meloni është nën presionin e partnerëve të Italisë në BE për të “zgjedhur një anë” në luftën tregtare transatlantike, pasi ajo ka një veto efektive njëlloj si disa shtete të mëdha anëtare, që Brukseli të reagojë ashpër kundër tarifave amerikane.
Meloni e cila ka lidhje miqësore me presidentin amerikan Donald Trump po kundërshton një shtytje franko-gjermane për të përshkallëzuar reagimin e BE-së ndaj të ashtuquajturës “tarifa reciproke” prej 20 për qind që do të vendoset mbi eksportet e saj.
Parisi dhe Berlini janë ndër shtetet anëtare që i kërkojnë Komisionit Evropian të godasë eksportet e shërbimeve amerikane si teknologjia në përgjigje të masave të Trump që prekin më shumë se 360 miliardë euro të tregtisë së tij.
Në një takim të ambasadorëve të enjten, Franca, Gjermania, Spanja dhe Belgjika thanë se BE-ja duhet të jetë e përgatitur të përdorë “bazukën tregtare” të saj, instrumentin kundër shtrëngimit, për herë të parë ndonjëherë për ta arritur këtë, thanë dy diplomatë të BE-së.
Por një lëvizje duke përdorur instrumentin mund të bllokohet nga një pakicë e peshuar e shteteve anëtare. Duke pasur parasysh madhësinë e Italisë, ajo do të ishte anëtari vendimtar i kampit “JO”, i cili përfshin gjithashtu Rumaninë, Greqinë dhe Hungarinë.
“Në një moment ajo do të duhet të zgjedhë një anë. Flitet shumë për shërbimet si hapi tjetër”, tha njëri prej diplomatëve.
Meloni i tha FT javën e kaluar se ishte “fëminore” të sugjerohej se ajo duhej të zgjidhte mes SHBA-së dhe Evropës, duke këmbëngulur se ajo do të mbronte interesat e Italisë. Meloni ka kritikuar tarifat e Trump ndaj BE-së këtë javë si “një vendim të gabuar”. Por ajo ka bërë thirrje për qetësi dhe negociata të sinqerta, duke paralajmëruar se përshkallëzimi rrezikon dëme të mëtejshme për ekonomitë evropiane.
Një euroskeptike e zëshme në opozitë, Meloni ka “luajtur me top” në Bruksel që nga ardhja në pushtet dy vjet më parë, tha diplomatja e dytë, e cila përmendi “vulnerabilitetin e saj ndaj tregjeve duke pasur parasysh nivelet e borxhit dhe deficitit të Italisë” si një arsye të mundshme që ajo “qëndroi brenda grupit”.
Megjithatë, ata thanë, nëse negociatat nuk përparojnë gjatë javëve të ardhshme, Melonit do t’i kërkohet të mbështesë hakmarrjen kundër SHBA.
“E gjitha ka të bëjë me mbrojtjen e Italisë. Ne të gjithë e bëjmë këtë herë pas here. Por të gjithë duhet të durojmë pak për të maksimizuar presionin mbi SHBA. Tregtia është prova e parë e madhe“, thanë ata.
Shqetësimi i Melonit për një luftë tregtare reflekton opinionin midis grupeve të biznesit në Itali, i cili ende e sheh SHBA-në si një aleat dhe mik, si dhe tregun e dytë më të madh të eksportit të vendit.
“Në këtë rast, ekziston një vend i vetëm që po vetëdëmton në një shkallë masive. Çfarë bëni nëse një mik po dëmton veten, dhe po ju provokon ndonjë dëm? Ju i thoni atij, ‘mos e bëj këtë’… Por le të qëndrojmë të qetë. Mos filloni luftëra“, tha Marco Simoni, i cili ishte këshilltar ekonomik i dy ish-kryeministrave italianë të qendrës së majtë.
Simoni argumentoi se efektet shkatërruese të tarifave në ekonominë e SHBA, duke përfshirë falimentimet e bizneseve dhe humbjet e vendeve të punës, do të çonin në presion të fortë të brendshëm për një rikthim.
“Prisni gjashtë muaj. SHBA do të jetë në recesion të hapur dhe kompanitë amerikane do t’i luten qeverisë që të heqë tarifat”, tha Simoni, i cili jep mësim në Universitetin Luiss të Romës.
Nëse vendet hakmerren, ne po i japim një avantazh të madh Trumpit, kur recesioni të godasë Amerikën, ai do t’i thotë elektoratit se ne jemi në recesion për shkak të hakmarrjes, shtoi ai.
Instrumenti kundër shtrëngimit lejon masa hakmarrëse, të tilla si revokimi i mbrojtjes së të drejtave të pronësisë intelektuale ose shfrytëzimi komercial i tyre nëpërmjet, për shembull, shkarkimeve të softuerit dhe shërbimeve të transmetimit. Brukseli gjithashtu mund të bllokojë investimet e huaja direkte ose të kufizojë aksesin në treg për grupet bankare, sigurimet dhe shërbimet e tjera financiare.
Irlanda ka kundërshtuar publikisht përdorimin e ACI – për të cilën u ra dakord në 2023 – përpara një takimi të ministrave të tregtisë të BE-së në Luksemburg të hënën.
Zyra e Melonit dhe ministritë e tjera nuk pranuan të komentojnë pikëpamjen e Romës për përdorimin e instrumentit. Por të enjten, Meloni tha gjithashtu se BE duhet t’i përgjigjet sfidës duke nxitur integrimin më të thellë të ekonomisë evropiane dhe shkurtimin e barrës rregullatore.
Edhe para shpalljes globale të tarifave të kësaj jave, Trump kishte vendosur taksa sektoriale prej 25 për qind për çelikun, aluminin dhe makinat.
Komisioni Evropian ka thënë se do të hakmerret për tarifat e çelikut deri në 26 milionë euro të eksporteve amerikane. Irlanda, Franca dhe Italia kanë kërkuar që uiski bourbon të hiqet nga lista e produkteve që do të synohen.
Komisioni do të dërgojë listën e tij përfundimtare të hakmarrjes, e cila është e ndarë nga çdo përdorim i instrumentit kundër shtrëngimit, te shtetet anëtare të hënën, me një votim që pritet më 9 prill. Nëse miratohen, ato do të bëhen ligj më 15 prill dhe do të zbatohen nga 15 maji.
Presidentja e Komisionit Evropian, Ursula von der Leyen, tha pas njoftimit të Trump se BE-ja po përgatiste një hakmarrje të mëtejshme, por ajo ishte “e gatshme të negociojë për të hequr çdo pengesë të mbetur për tregtinë transatlantike”. Megjithatë, zyrtarët e Komisionit thanë se BE-ja nuk do ta bënte këtë në mënyrë të njëanshme.
Karl Falkenberg, një ish-zyrtar i lartë i tregtisë së BE-së dhe tani këshilltar i konsulencës Shearwater, tha se bllokut do t’i duhet të godasë eksportet e shërbimeve amerikane për të krijuar levë.
