Ekspertët më të lartë të inteligjencës së Bundestagut po bëjnë thirrje për një rrjet evropian spiunazhi, duke paralajmëruar se Evropa nuk mund të mbështetet në inteligjencën nga Shtetet e Bashkuara në mes të pasigurisë në rritje.
Konstantin von Notz, kryetar i komitetit të mbikëqyrjes së inteligjencës në parlamentin gjerman, i kërkoi Gjermanisë dhe aleatëve të saj evropianë të krijojnë rrjetin e tyre të ndarjes së inteligjencës. “Ne kemi nevojë për një format bashkëpunimi të inteligjencës evropiane – ta quajmë ‘Euro Eyes’ – për të siguruar që shtetet e forta mund të shkëmbejnë informacione me shpejtësi dhe siguri në baza të qarta ligjore,” tha ai për POLITICO.
Sipas tij, nuk ka asnjë mënyrë për të rritur aftësitë tona të inteligjencës në të ardhmen.
Propozimi i tij vjen ndërsa shkëmbimet e inteligjencës midis Shteteve të Bashkuara dhe aleatëve të saj mund t’i vijë fundi dhe kjo situatë ka ngritur alarmin në Berlin. Vendimi i papritur i CIA-s për të pezulluar shkëmbimin e inteligjencës me Ukrainën – i konfirmuar nga drejtori John Ratcliffe të mërkurën – rriti shqetësimet se kufizime të ngjashme mund të shtriheshin në Gjermani, duke rrezikuar më tej sigurinë e Evropës.
“Ky është një ndryshim paradigme që do të na godiste rëndë,” tha Roderich Kiesewetter, nënkryetar i komitetit të mbikëqyrjes së inteligjencës të Bundestagut.
“Ne jemi mbështetur për dekada në aftësitë e inteligjencës amerikane. Nëse kjo na hiqet, ne duhet të zhvillojmë shpejt struktura alternative”, shtoi ai.
Agjencitë gjermane të sigurisë janë varur prej kohësh nga inteligjenca amerikane për të gjurmuar kërcënimet terroriste, sulmet kibernetike dhe aktivitetet e spiunazhit. Kiesewetter paralajmëroi se pa akses në inteligjencën amerikane, Gjermania mund të humbasë paralajmërimet e hershme vendimtare.
Në vitin 2007, CIA përgjoi emailet nga “grupi Sauerland”, një celulë islamike që planifikonte bomba në Gjermani. Inteligjenca amerikane ndau informacionin me zyrtarët gjermanë të sigurisë, duke u mundësuar autoriteteve gjermane të pengonin sulmin. Në vitin 2023, agjencitë amerikane informuan autoritetet gjermane për dy të dyshuar të lidhur me Iranin në qytetin perëndimor të Castrop-Rauxel, të cilët dyshohet se po përgatisnin një sulm kimik.
Von Notz theksoi se bashkëpunimi i inteligjencës është reciprokisht i dobishëm. “Kjo nuk ka qenë kurrë një rrugë njëkahëshe – Gjermania, së bashku me partnerët e tjerë, gjithashtu kontribuon në përpjekjet e inteligjencës për SHBA-në.”
Por për shkak të asaj që Kiesewetter e përshkruan si “paparashikueshmëria” e presidentit amerikan Donald Trump, ligjvënësit gjermanë po eksplorojnë mënyra për të forcuar aleancat alternative.
Von Notz sugjeroi thellimin e lidhjeve me të ashtuquajturën aleancë Five Eyes – një partneritet i gjatë për ndarjen e inteligjencës midis Mbretërisë së Bashkuar, Kanadasë, Australisë, Zelandës së Re dhe SHBA-së – por paralajmëroi se Evropa nuk duhet të jetë e varur vetëm nga ky rrjet. Në vend të kësaj, argumenton ai, vendet evropiane duhet të ndërtojnë sistemin e tyre të shkëmbimit të inteligjencës që pasqyron nevojat dhe dobësitë e tyre specifike të sigurisë.
“Nuk ka dyshim se partnerët Five Eyes ndajnë qëllimin e mbrojtjes së lirive demokratike,” tha von Notz, duke shtuar se Gjermania dhe Evropa duhet të investojnë më shumë në strukturat e inteligjencës dhe të krijojnë partneritete më të thella bazuar pikërisht në këto vlera të përbashkëta.
Sugjerimi i Euro Eyes i bën jehonë një shtytje më të gjerë brenda Bashkimit Evropian për të krijuar bashkëpunim të inteligjencës vendase. Një raport i ish-presidentit finlandez Sauli Niinistö, i porositur nga presidentja e Komisionit Evropian Ursula von der Leyen dhe i botuar në fund të tetorit të vitit të kaluar, propozon krijimin e një “shërbimi të plotë të bashkëpunimit të inteligjencës” në nivel të BE-së për të luftuar spiunazhin dhe ndërhyrjen e huaj. Niinistö argumentoi se Evropa ka nevojë për rrjetin e saj të ndarjes së inteligjencës për të reduktuar mbështetjen në SHBA
Ndërkohë, ministri i Mbrojtjes i Ukrainës, Rustem Umerov, tregoi se Kievi tashmë po kërkon alternativa të inteligjencës. “Sa i përket inteligjencës, ne nuk kemi marrë ende detaje se si do të kufizohet,” tha ai gjatë takimit me homologun gjerman Boris Pistorius. Ai shtoi se ” tashmë po punojmë për alternativat, duke përfshirë atë – nëse është e nevojshme – do të kërkojmë ndihmë edhe nga Gjermania.”
