Dikush mund të imagjinonte se me zëvendëspresidentin JD Vance do të kishim hyrë më thellë në çështjet që ndajnë Evropën dhe Shtetet e Bashkuara, duke filluar nga tarifat e famshme. Në vend të kësaj, duket se diskutimet me kryeministrin Giorgia Meloni ndoqën atmosferën e Shtëpisë së Bardhë deri në fund: një dialog i sjellshëm dhe shumë i përzemërt, shumë buzëqeshje, pak mirëkuptim.
Është pjesërisht e kuptueshme. Nga njëra anë, Italia nuk dëshiron dhe nuk mund ta thyejë kufizimin evropian, që për tarifat të qëndrojmë solidarë dhe askush të mos negociojë për veten e tij. Nga ana tjetër, është logjike që Vance nuk ka të drejtë të shkojë përtej Trump, aq më tepër që kanë kaluar vetëm pak orë nga takimi i parë, ai në Uashington.
As vizita e zëvendëspresidentit nuk shërbeu në thelb për të forcuar operacionin e simpatisë amerikane ndaj një aleati që gëzon, si të thuash, statusin e “kombit të preferuar” në shkallën e preferencave të Trump dhe Vance.
Preferenca jo komerciale, sigurisht, pasi jemi në det për tarifat. Më mirë për shpenzimet ushtarake, ku Italia po bën një përpjekje të konsiderueshme. Preferencë sentimentale, pra, pasi presidenti nuk heziton të pohojë se privilegji i Italisë do të zgjasë për aq kohë sa Giorgia Meloni të jetë në Palazzo Chigi.
Rroftë sinqeriteti… dhe në fakt nuk është e vështirë të besohet se ky është mendimi i administratës amerikane. Aq më tepër që arkipelagu politik italian është mjaft i fragmentuar: në të djathtë është Salvini që do të donte të ishte aleati i preferuar i agresivitetit të Trumpizmit, por duket se nuk ka gjetur mbështetje në Uashington. Dhe Giorgia Meloni është përpara anëtares së Legës në të dy kampet.
Për sa i përket qendrës së majtë, zgjedhja është e qartë: të gjithë, nga PD-ja tek 5S-ja e deri te Renzi, me përjashtim të Kalendës, synojnë raundin tjetër. Ata presin që Trump të përfundojë mandatin e tij katërvjeçar dhe shpresojnë që, kur vjen puna për të bërë bilancin, dështimet do t’i tejkalojnë sukseset, në mënyrë që të shmangin shndërrimin e sezonit të presidentit izolues dhe proteksionist në një lloj dinastie, conceii. Ai beson në të tani dhe jo pak. Pra, ai është i shqetësuar me thurjen e një rrjeti marrëdhëniesh në Evropë dhe në pjesën tjetër të botës. Italia Meloniane është sigurisht në krye të listës dhe këtu Trump dhe Vance mendojnë njësoj.
Për sa i përket kryeministrit, edhe ajo i është përkushtuar një fushate simpatie, si në SHBA ashtu edhe dje në Romë. Tashmë është shkruar se ai po ecën me kujdes për të mos dobësuar fillin që bashkon Italinë me Europën e Ursula von der Leyen. Kjo është absolutisht e drejtë. Por ka vend për nisma kombëtare, ose më mirë për të pohuar një sasi të caktuar autonomie.
Kur Giorgia Meloni në Shtëpinë e Bardhë thotë se ne duhet të veprojmë së bashku “për ta bërë Perëndimin të madh përsëri”, ajo po luan një lojë mjaft të zgjuar me fjalët, me kusht që ne të shohim edhe paqartësinë e saj. Funksioni i fjalës ka të bëjë me Magën Trumpiane: në këtë rast nuk do të ishte vetëm Amerika ajo që do të bëhet sërish e madhe, por, në të vërtetë, Perëndimi. Megjithatë, ka një pyetje të cilës as kryeministri ynë dhe as presidenti i ri nuk i kanë dhënë një përgjigje përfundimtare. A do të ketë Ukraina një vend në këtë Perëndim, të destinuar të rizbulojë madhështinë e saj?
Për të dëgjuar deklaratat e Trump dhe Vance, dhe aq më tepër heshtjet e tyre, dikush do të thoshte se nocioni i Perëndimit në 2025 nuk përfshin Kievin. Amerika dhe Trump – po ia lëshon Rusisë hap pas hapi. Nga ana tjetër, kryeministrja, siç dihet, ka qenë një mbrojtës i vendosur i pavarësisë së Ukrainës. Tani do të ishte koha që mendimi i saj të bëhej më i qartë.
