Rastet e melanomës, një lloj kanceri i lëkurës, kanë arritur në nivelin më të lartë të të gjitha kohërave, me 20,800 njerëz të pritshëm të diagnostikohen këtë vit në Mbretërinë e Bashkuar.
Analiza nga Cancer Research UK tregon se normat e melanomës janë rritur pothuajse një të tretën gjatë një dekade, nga 21 për 100,000 njerëz midis viteve 2007-09 në 28 për 100,000 midis viteve 2017-19.
Rritja më e madhe është parë tek ata mbi 80 vjeç, me një rritje prej 57%, ndërsa tek ata të moshës 25 deri 49 vjeç është parë një rritje prej 7%.
Bamirësia tha se rreth 17,000 raste të melanomës çdo vit janë të parandalueshme, me pothuajse nëntë nga dhjetë të shkaktuara nga rrezatimi ultraviolet (UV) i tepërt.
Rrezet UV nga Dielli mund të dëmtojnë ADN-në në qelizat e lëkurës dhe të shkaktojnë kancer të lëkurës. Solariumet gjithashtu ekspozojnë përdoruesit ndaj niveleve të larta të rrezatimit.
Cancer Research UK këshillon njerëzit të kalojnë kohë në hije, sidomos midis orës 11:00 dhe 15:00, të mbulohen me rroba, një kapelë me strehë të gjerë, syze dielli me mbrojtje UV dhe një krem mbrojtës me të paktën SPF 30 dhe 4 ose 5 yje, të aplikuar shpesh.
Shefja ekzekutive e bamirësisë, Michelle Mitchell, tha: “Mbijetesa nga kanceri, përfshirë melanomën, vazhdon të përmirësohet, duke demonstruar përparimin e madh të bërë të mundur nga kërkimet.
“Por është thelbësore që njerëzit të përpiqen të reduktojnë rrezikun e marrjes së sëmundjes në radhë të parë.
“Sigurohuni të kujdeseni për veten në Diell dhe kontaktoni mjekun tuaj nëse vini re ndonjë ndryshim të pazakontë në lëkurën tuaj – qoftë një nishan i ri ose në ndryshim, një plagë që nuk shërohet, ose një zonë e lëkurës që duket e jashtëzakonshme.
“Zbulimi i kancerit herët mund të bëjë të gjithë ndryshimin.”
Sipas bamirësisë, të rinjtë janë më të vetëdijshëm për lidhjen midis Diellit dhe kancerit të lëkurës sesa ata më të moshuarit, të cilët mund të kenë përfituar nga “bumi i pushimeve të lira” që nga vitet 1960 e këtej.
Faktorë të tjerë që rrisin rastet përfshijnë një popullatë në rritje dhe plakje dhe një ndërgjegjësim më të mirë për simptomat e kancerit të lëkurës.
Megjithatë, shifrat tregojnë se më shumë njerëz po mbijetojnë melanomën, me vdekjet që pritet të vazhdojnë të bien.
Pothuajse nëntë nga dhjetë të rritur të diagnostikuar me melanomë në Angli do të mbijetojnë nga sëmundja e tyre për një dekadë ose më shumë.
Dr. Claire Knight, menaxhere e lartë e informacionit shëndetësor në Cancer Research UK, tha: “Djegia nga dielli vetëm një herë çdo dy vjet mund të trefishojë rrezikun e zhvillimit të kancerit të lëkurës, krahasuar me ata që nuk digjen kurrë.
“Pavarësisht nëse po shijoni motin e mirë jashtë vendit ose këtu në shtëpi, është e rëndësishme të mbroheni nga shumë Diell, sidomos nëse digjeni lehtë.
“Mos harroni se djegia nga dielli nuk ndodh vetëm kur është nxehtë – mund të ndodhë edhe në ditët më të freskëta ose me re.
“Mënyra më e mirë për të mbrojtur lëkurën tuaj kur Dielli është i fortë është të përdorni hije, rroba dhe krem dielli së bashku.
“Kërkoni hije në mesditë, mbuloni veten me një këmishë që mbulon shpatullat, një kapelë dhe syze dielli dhe përdorni krem dielli me të paktën SPF 30 dhe 4 ose 5 yje. Sigurohuni që të vendosni mjaftueshëm dhe ta rihidhni rregullisht.”
Muajin e kaluar, ekspertët treguan se vaksina e parë e personalizuar mRNA për kancerin e melanomës – e cila gjithashtu ka potencialin për të ndaluar kancerin e mushkërive, fshikëzës dhe veshkave – po testohet te pacientët britanikë.
Vaksina ‘gamechanger’, e cila ofron shpresë për një shërim, është ndërtuar posaçërisht për çdo person brenda vetëm disa javësh.
Një provë e fazës 2 e vaksinës, e kryer nga firmat farmaceutike Moderna dhe MSD, zbuloi se reduktoi ndjeshëm rrezikun e kthimit të kancerit tek pacientët me melanomë.
Një provë përfundimtare e fazës 3 është tani në zhvillim, e drejtuar nga University College London Hospitals NHS Foundation Trust (UCLH).
