Nga Fadil Maloku
1. Çdo vend (i pa) varur në botën e sotme pohon dhe pretendon se respekton sovranitetin e të tjerëve. Por, siç e dimë gjithë dhe siç flet “gjuha” e do t’ju thotë çdo ithtar i Realpolitikes bashkëkohore, gjërat nuk funksionojnë kështu! Sot egzistojnë shtete me sovranitet më të theksuar dhe ka sish me sovranitet më të zbehur. Raporti midis këtyre dy sovraniteteve “(ri)ndërtohet”jo vetëm përmes fuqisë që shtetet i disponojnë por, edhe përmes dobësive që ato i shfaqin dhe shpërfaqin gjatë egzistencës së tyre sociopolitike.
2. Është vërtetuar sociologjikisht, se shtetet më të forta ndërhyjnë rregullisht në punët e brendshme të shteteve më të dobëta, ndërsa shtetet më të dobëta vazhdimisht përpiqen të forcohen për t’i rezistuar një ndërhyrjeje të tillë, aspak të këndshme e dobiprurëse. Pra, nëse supozojmë apo edhe nëse dëshirojmë gjitha shtetet (e shpallura, të njohura dhe të panjohura, të pranuara dhe të pa pranuara) pak a shumë do të ishin vërtet sovrane (ashtu siç edhe proklamohen), atéherë asnjë nga këto shtete nuk do të kishte nevojë për shërbim inteligjence, e as për forca të armatosura, e as…
3. Megjithatë, shumica e shteteve të shpallura apo të pashpallura e “gëzojnë” të drejtën e “ushtrimit” të (paktën moral!) të një kontrolli minimal egzistencial mbi sovranitetin e proklamuar në territorin e tyre. Që nënkupton se sintagma e sovranitetit nuk është gjithnjë i pakuptimtë dhe i panevojshëm! Sepse, sovraniteti sado formal që të jet ai sido kudo mund të vendos një kufi normativ për shkallën dhe llojet e ndërhyrjeve nga shtetet që e kërcënojnë ate.
Sikurse është rasti ynë me Serbinë…
